Марчук, Н. Узнаўленне ракі Прападобнай Еўфрасінні / Ніна Марчук // Беларуская нива. – 2006. – 6 января.
Мастак-эмальер М. Кузьміч працуе над узнаўленнем ракі беларускай святой.
Узнаўленне ракі Прападобнай Еўфрасінні
Напэўна, кожны праваслаўны хрысціянін помніць верасень 1997 года, калі ў Полацкім Свята-Еўфрасіннеўскім манастыры адбылося свята — вяртанне копіі беларускай праваслаўнай святыні Крыжа Еўфрасінні Полацкай, які па адзінай каляровай ілюстрацыі аднавіў брэсцкі мастак Мікалай Кузьміч. I вось зноў прыемная навіна: цяпер мастак-эмальер працуе над узнаўленнем ракі беларускай святой.
А гісторыя такая. Сапраўдная рака прападобнай Еўфрасінні Полацкай была зроблена ў Маскве ў 1910 годзе на ахвяраванні вернікаў, да переносу мошчаў святой з Кіева-Пячорскай Лаўры ў Полацкі манастыр. Своеасаблівую грабніцу вырабілі тады з кіпарысу, абліцаваўшы яе срэбрам у візантыйскім стылі.
Але ў 1921-м рака, як царкоўная каштоўнасць, была вывезена з манастыра, і далейшы яе лёс невядомы. I толькі ў 2003-м спецыяльным распараджэннем Прэзідэнта Беларусі былі выдзелены сродкі на закупку 120 кілаграмаў срэбра для вырабу копіі праваслаўнай святыні.
Сёння сваю работу нават сам майстар Мікалай Кузьміч называе «беспрецедентной в истории белорусского искусства». I гэта праўда.
Чакаецца, што да 5 чэрвеня 2006 года, калі адзначаецца Дзень памяці беларускай асветніцы і заступніцы, яе мошчы зноў знойдуць спакой у адноўленай рацы.
Ніна МАРЧУК.